Kinh doanh đồ ăn vặt là một “mảnh đất màu mỡ” với sức hấp dẫn không thể chối từ: vốn ít, nhu cầu cao, dễ tiếp cận khách hàng. Nhưng đó cũng là một “chiếc bẫy ngọt ngào” cho những ai thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là ở khâu quan trọng nhất: lựa chọn nguồn hàng.
Một quyết định sai lầm có thể khiến bạn ôm hàng tồn, mất vốn và đánh sập uy tín chỉ trong nháy mắt. Vậy làm thế nào để trở thành một người kinh doanh thông thái? Chìa khóa nằm ở việc đặt đúng câu hỏi. Dưới đây là 10 câu hỏi “vàng” bạn bắt buộc phải làm rõ với bất kỳ nhà cung cấp nào trước khi quyết định nhập sỉ đồ ăn vặt về bán.
1. Nguồn gốc, xuất xứ và giấy tờ pháp lý của sản phẩm có rõ ràng không?
Tại sao phải hỏi?
Đây không phải là một câu hỏi cho có, đây là câu hỏi SỐNG CÒN. Kinh doanh thực phẩm là ngành nghề ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Bán hàng không rõ nguồn gốc không chỉ khiến bạn đối mặt với rủi ro pháp lý (bị phạt, tịch thu hàng hóa) mà còn có thể phá hủy hoàn toàn thương hiệu của bạn nếu có sự cố xảy ra. Đây là tấm khiên bảo vệ cả bạn và khách hàng.
Cần làm rõ những gì?
Đừng chấp nhận những câu trả lời chung chung. Hãy yêu cầu cụ thể:
- Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện Vệ sinh An toàn Thực phẩm (VSATTP): Giấy tờ chứng minh nơi sản xuất đạt chuẩn.
- Giấy công bố sản phẩm / Tự công bố sản phẩm: Cho thấy sản phẩm đã được đăng ký và kiểm định.
- Thông tin trên bao bì: Phải có đầy đủ tên sản phẩm, địa chỉ sản xuất, NSX & HSD.
Cảnh báo đỏ: Cảnh giác cao độ nếu nhà cung cấp ấp úng, từ chối cung cấp giấy tờ hoặc chỉ gửi những hình ảnh mờ ảo, không xác thực.
2. Chất lượng thực tế của sản phẩm và hạn sử dụng (HSD) của lô hàng ra sao?
Tại sao phải hỏi?
Hình ảnh có thể lung linh nhưng chất lượng mới là thứ giữ chân khách hàng. Bạn sẽ không muốn nhập về một lô hàng có mùi vị dở tệ, bao bì ọp ẹp, hay tệ nhất là HSD chỉ còn vài tuần. Hàng cận date đồng nghĩa với áp lực xả hàng, bán lỗ hoặc thậm chí vứt bỏ, gây thiệt hại trực tiếp đến túi tiền của bạn.
Cần làm rõ những gì?
- Yêu cầu sản phẩm mẫu (sample): Đây là quyền lợi cơ bản. Hãy nếm thử và đánh giá khách quan: hương vị, màu sắc, độ giòn/mềm, bao bì có chắc chắn không?
- Hỏi chính xác HSD: Thay vì hỏi “HSD còn xa không?”, hãy hỏi “Lô hàng em định nhập được sản xuất ngày nào và hết hạn ngày nào?”. Nguồn sỉ uy tín sẽ luôn ưu tiên giao hàng date mới.
3. Bảng giá sỉ, chiết khấu và các mức giá theo số lượng như thế nào?
Tại sao phải hỏi?
Lợi nhuận của bạn đến từ đâu? Chính là từ sự chênh lệch giữa giá bán và giá vốn. Nếu không nắm rõ cấu trúc giá, bạn sẽ không thể xây dựng chiến lược định giá cạnh tranh và tính toán được lợi nhuận thực tế.
Cần làm rõ những gì?
- Bảng giá sỉ chi tiết: Yêu cầu bảng giá có các mốc số lượng rõ ràng (ví dụ: 10 sp giá X, 50 sp giá Y, 100 sp giá Z).
- Các loại chiết khấu: Có chiết khấu thêm khi đạt doanh số tháng/quý không? Thanh toán ngay có được ưu đãi thêm không?
- Các chi phí khác: Giá đã bao gồm VAT chưa? Có phụ phí gì khác không?
Mẹo nhỏ: Lập một file Excel để so sánh giá và chính sách của ít nhất 3 nhà cung cấp khác nhau.
4. Sản phẩm có đang “bắt trend” và phù hợp với tệp khách hàng của bạn không?
Tại sao phải hỏi?
Đừng bán thứ bạn thích, hãy bán thứ khách hàng của bạn cần. Một món ăn vặt có thể đang “gây bão” trên TikTok nhưng lại hoàn toàn không phù hợp với tệp khách hàng văn phòng mà bạn đang nhắm tới. Nhập hàng sai đối tượng là con đường ngắn nhất dẫn đến tồn kho.
Cần làm rõ những gì?
- Hỏi nhà cung cấp: “Sản phẩm nào đang là bestseller của bên anh/chị? Khách hàng mua nhiều thường là đối tượng nào (học sinh, dân văn phòng…)?”.
- Tự nghiên cứu: Khảo sát tệp khách hàng của bạn, xem họ đang quan tâm đến món gì, khẩu vị ra sao (ít cay, healthy, hay đậm vị).
5. Chính sách đổi trả và xử lý hàng lỗi, hư hỏng như thế nào?
Tại sao phải hỏi?
Đây là “tấm vé bảo hiểm” cho bạn. Rủi ro trong vận chuyển (hàng bị vỡ, móp méo) hoặc lỗi từ nhà sản xuất là điều có thể xảy ra. Nếu không có chính sách rõ ràng, mọi thiệt hại sẽ do bạn gánh chịu.
Cần làm rõ những gì?
- Quy trình đổi trả: Khi nhận hàng lỗi, tôi cần làm gì (quay video, chụp ảnh)? Ai chịu phí vận chuyển đổi trả?
- Thời gian xử lý: Bao lâu thì tôi nhận được hàng mới hoặc được hoàn tiền?
- Hỗ trợ hàng cận date: Có chính sách hỗ trợ thu hồi hoặc giảm giá đặc biệt cho hàng sắp hết hạn không?
6. Số lượng nhập tối thiểu (MOQ) cho một đơn hàng là bao nhiêu?
Tại sao phải hỏi?
Với người mới vốn ít, đây là yếu tố cực kỳ quan trọng. Một MOQ (Minimum Order Quantity) quá cao sẽ khiến bạn bị “chôn vốn”, không thể xoay vòng và tăng rủi ro tồn kho nếu sản phẩm không bán chạy.
Cần làm rõ những gì?
- MOQ theo sản phẩm hay tổng đơn? “Tôi có thể nhập nhiều loại sản phẩm khác nhau để đủ điều kiện giá sỉ không?”. Đây là lựa chọn tối ưu để đa dạng hóa mặt hàng.
- Chính sách cho đơn đầu: “Có ưu đãi nào về MOQ cho khách hàng mới nhập lần đầu không?”
7. Chi phí, phương thức và thời gian vận chuyển được tính ra sao?
Tại sao phải hỏi?
Chi phí vận chuyển là một khoản chi phí ẩn có thể “ăn mòn” lợi nhuận của bạn. Một nguồn hàng giá rẻ nhưng phí ship cao ngất ngưởng thì tính ra cũng không hề rẻ.
Cần làm rõ những gì?
- Ai trả phí ship? Nhà cung cấp có hỗ trợ phí ship (freeship/trợ giá) khi đạt mốc đơn hàng nào đó không?
- Đơn vị vận chuyển: Họ gửi hàng qua đơn vị nào? Thời gian giao hàng dự kiến là bao lâu?
8. Năng lực cung ứng hàng hóa của nhà cung cấp có ổn định không?
Tại sao phải hỏi?
Hãy tưởng tượng kịch bản: bạn chạy quảng cáo thành công, đơn hàng về tới tấp, nhưng nhà cung cấp lại báo “hết hàng”. Thật là một thảm họa! Bạn không chỉ mất doanh thu mà còn làm khách hàng thất vọng.
Cần làm rõ những gì?
- Tình trạng kho hàng: Nguồn hàng có sẵn liên tục không? Hay chỉ sản xuất theo mùa vụ, theo đợt?
- Khả năng đáp ứng đơn lớn: Nếu có đợt sale lớn, họ có khả năng cung ứng đủ và nhanh không?
9. Nhà cung cấp có các chính sách hỗ trợ bán hàng khác không?
Tại sao phải hỏi?
Một nhà cung cấp tốt sẽ coi bạn là đối tác. Họ hiểu rằng bạn bán được hàng thì họ mới bán được hàng. Sự hỗ trợ này giúp bạn tiết kiệm vô số thời gian và công sức marketing.
Cần làm rõ những gì?
- Hỗ trợ hình ảnh/video: “Bên mình có cung cấp hình ảnh sản phẩm chất lượng cao để tôi đăng bài không?”
- Hỗ trợ nội dung: Có feedback từ khách cũ, các bài viết mô tả sản phẩm hay để tham khảo không?
10. Cách thức và điều kiện bảo quản sản phẩm có phức tạp không?
Tại sao phải hỏi?
Đây là yếu tố thường bị bỏ qua nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hàng hóa. Một sản phẩm yêu cầu bảo quản lạnh mà bạn lại để ở nhiệt độ phòng thì sản phẩm sẽ nhanh chóng hư hỏng trước khi đến tay khách hàng.
Cần làm rõ những gì?
- Yêu cầu cụ thể: Sản phẩm cần bảo quản ở nhiệt độ phòng, ngăn mát hay ngăn đông? Cần tránh ánh nắng, nơi ẩm ướt không?
- Hạn sử dụng sau khi mở nắp: Thông tin này rất quan trọng để tư vấn cho khách hàng.
Kết luận
Bắt đầu kinh doanh đồ ăn vặt là một hành trình thú vị. Nhưng để đi được đường dài, sự chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố quyết định. 10 câu hỏi trên không chỉ là một danh sách cần kiểm tra, nó đại diện cho một tư duy cẩn trọng và chuyên nghiệp.
Đừng ngần ngại hỏi, đừng vội vàng chốt đơn. Việc dành thời gian để thẩm định nguồn hàng chính là khoản đầu tư thông minh nhất, giúp bạn xây dựng một nền tảng kinh doanh vững chắc và tự tin gặt hái thành công.
Chúc bạn tìm được “nguồn hàng chân ái” và kinh doanh hồng phát!
